1. Ćwiczenia warg
 gwizdanie;
 przerzucanie powietrza z jednego policzka do drugiego (zabawa w
naśladowanie czynności płukania ust wodą);
 nabieranie powietrza pod wargą dolną, potem górną;
 dmuchanie na płomień świecy, kulkę papieru;
 wciąganie i nadymanie policzków (zabawa w udawanie grubaska i chudzielca).

2. Ćwiczenia języka
 kląskanie językiem – zabawa w konika,
 oblizywanie zębów – usta szeroko otwarte,
 mlaskanie czubkiem i środkiem języka,
 wypychanie językiem policzków (udawanie ssania cukierka).

3. Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie
 chrapanie na wdechu i wydechu,
 wymawianie głosek [k], [g] z samogłoskami np. ga, go, ge…,
 oddychanie wyłącznie przez usta lub wyłącznie przez nos

4. Ćwiczenia oddechowe
 dmuchanie na wiatraczek,
 zdmuchiwanie świecy z coraz większej odległości

5. Ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową
1) wyróżnianie wyrazów w zdaniu, np. „Tata ma wąsy”, „To maki Tomka”.
Pytamy: „Ile słów jest w tym zdaniu?”, „Powiedz pierwszy wyraz, powiedz
ostatni”. (Dziecko przyswaja sobie jednocześnie pojęcie zdania);
2) wyróżnianie sylab w wyrazie – rozpoznawanie wyrazów po ilości
wyklaskanych lub ułożonych przy pomocy klocków sylab;
3) zabawa w kończenie słów – podajemy pierwszą sylabę, np. ko- i eksponujemy
obrazek „korale”, dziecko dopowiada brakującą część wyrazu;
4) wyróżnianie głosek w wyrazach – najpierw samogłosek na początku, na
końcu, w środku wyrazu, potem w tej samej kolejności spółgłosek;
5) wyszukiwanie w otoczeniu przedmiotów, których nazwy zaczynają się na daną
głoskę, np. buty, butelka, budzik, beret … .

Ćwiczymy głoskę [dż]
– sylaby
dżu dżo dża dże dży
udżu odżo adża edże ydży
udż odż adż edż ydż
– wyrazy
dżokej, dżungla, dżuma, dżem, dżentelmen, dżdżownica, dżdżysty,
– zdania
Gwiżdżący Jerzy.
Jeżdżący dżokej.
Zmiażdżona żaba.
Drożdżowy placek.
Żurawinowy dżem.
Olbrzymia dżungla.
Życzliwy dżentelmen.
Żarłoczna dżdżownica.
Grażyna je dżem.
Z ziemi wyszła dżdżownica.
Dżungla jest niebezpieczna.
Tomasz jest dżentelmenem.
Zmiażdżyłem duże żołędzie.
Na stadionie kibice gwiżdżą.
Dzisiejszy dzień był dżdżysty.
Drożdże dodaje się do chleba.

Utrwalanie głoski [r] – Jan Sztaudynger „Narada żabek”
Zeszły się żabki na naradę
i były rade, rade, rade
ze siebie i z wieczora,
z bociana i z bajora.
Przykład z nich sobie bierzcie
i z niczego się cieszcie!

M. Pogorzelska, logopeda